Close
Enter your
text here

Artikelen

de weg naar een sterk apotheekteam
De weg naar een sterk apotheekteam
 De weg naar een sterk apotheekteam 1024 683 KennisConnect

We merken het allemaal. De zorgvraag verandert, de ontwikkelingen in de apotheekbranche gaan snel en de werkdruk neemt alsmaar toe. En dat blijft niet zonder gevolgen. Uit de Resultaten Monitor Gezond werken in de zorg 2022  blijkt dat vier op de tien zorgprofessionals overweegt hun baan te verlaten en bovendien één op de tien dit daadwerkelijk van plan is. Hoe zorgen we ervoor dat we het tij kunnen keren en deze zo belangrijke professionals voor de zorgbranche behouden blijven?

Bouwen aan een goedlopend, veerkrachtig team

Technologische ontwikkelingen en de voortgaande digitalisering spelen ook de komende jaren een belangrijke rol in het faciliteren van de teams en het efficiënter maken van het werk. Maar daarmee zijn we er niet. Het bouwen van een goedlopend, veerkrachtig team is essentieel in een sterk veranderende omgeving. Naast de benodigde expertise is het ontwikkelen van vaardigheden om in deze omstandigheden adequaat te functioneren van groot belang.

Skills die je graag terug wilt zien in je team

Sociale vaardigheden, een efficiënte samenwerking, goede onderlinge communicatie, zelfregulering en probleemoplossend vermogen, een greep uit de 21st century skills die je graag terug wilt zien in je team. Ze dragen eraan bij dat zorgprofessionals in staat blijven met plezier menselijke zorg te leveren. En dat leidt dan weer tot duurzaam inzetbare teams en duurzame zorg. Een sterk en veerkrachtig team met de juiste vaardigheden zorgt er dus voor dat je veranderingen van buitenaf beter aan kunt. En dat leidt dan weer tot meer werkgeluk. Maar zo’n team heb je niet zomaar. Duurzame inzetbaarheid van zorgteams vraagt om duurzame teamontwikkeling. En dat kost tijd en inspanning van het hele team. De apotheker en andere leidinggevenden in de apotheek voorop.

Als apotheker krijg je het leidinggeven er als cadeau bij

Toch zien we dat het vaak lastig is om hier voldoende aandacht aan te geven. Dat begint bij het feit dat we er als apotheker niet voor zijn opgeleid. Op de site van de KNMP lezen we bij de inhoud van de universitaire opleiding farmacie: ‘De apotheker is een zorgprofessional met farmaceutische deskundigheid op het gebied van productzorg, farmaceutische patiëntenzorg en medicatiebeleid en daarnaast deskundige op het gebied van kwaliteitszorg, onderzoek, educatie en innovatie binnen de farmacie.’ Essentiële expertise voor een apotheker natuurlijk. Maar over leidinggeven aan een team wordt met geen woord gerept. Terwijl we allemaal weten dat het uitvoeren van bovenstaande taken onmogelijk is zonder een goed team om je heen. Het leidinggeven krijg je er simpelweg bij cadeau.

Het ontbreekt aan tijd en energie

En nog los van het feit dat we er vaak geen kaas van hebben gegeten, worden apothekers in beslag genomen door de dagelijkse werkzaamheden in de apotheek, de (financiële) bedrijfsvoering, de samenwerking en onderhandeling met verzekeraars en praktische zaken als personeelstekorten. Het ontbreekt simpelweg aan tijd en energie om bezig te zijn met het bouwen aan een geolied team. Een team dat veerkrachtig is, kwalitatief goed werk levert en met plezier in de zorg werkt.

Maar hoe dan verder?

Hoe zorgen we er, met alle bekende uitdagingen, voor dat zorgprofessionals weer met plezier naar hun werk gaan en voor hun vak behouden blijven? Bij KennisConnect verzorgen we teamtrainingen die daarbij kunnen helpen. Dat is waardevol, omdat vaak een neutrale blik én expertise op het gebied van samenwerking binnen teams nodig is om de status quo te doorbreken en nieuwe stappen te zetten. Maar vroeg of laat moeten de teams het weer zelf doen. En daar zit misschien wel de grootste uitdaging. Want hoe houd je alle goede intenties levend? Hoe zorg je ervoor dat je elkaar blijft zien en constructief blijft communiceren?

Teambox ter preventie of ter reparatie

Om daarbij te helpen hebben we bij KennisConnect een teambox ontwikkeld. De teambox bevat tools die leidinggevenden in de zorgbranche, van apotheker tot huisarts en van farmakundige tot praktijkmanager, ondersteunt in het doorlopend ontwikkelen van zorgteams. Ter preventie van uitdagingen of ter reparatie als dat nodig is. In de teambox vind je korte oefeningen om samen met je team te doen, bijvoorbeeld aan het begin van een werkoverleg om de verbinding te vergroten. Er zijn ook werkvormen om je team mee te laten denken, zodat de betrokkenheid groeit.

Intrinsieke motivatie, werkplezier en energie op de werkvloer

Door structurele inzet van de teamtools ervaren zorgteams meer autonomie, wat bijdraagt aan de intrinsieke motivatie, het werkplezier en de energie op de werkvloer.  Zodat we weer in staat zijn als zorgteam de best mogelijke menselijke patiëntenzorg te leveren. En is dat niet waarom we uiteindelijk allemaal aan dit werk begonnen?

Meer informatie over onze teamtrainingen: https://kennisconnect.nl/trainingen/groeien-als-team/

De teambox is volop in ontwikkeling. Dit doen we samen met Zelfprofessionalisering. Wil je meer weten over de teambox? Stuur ons een berichtje!

consultvoering is de sleutel tot de beste zorg
Consultvoering: de sleutel tot de beste zorg
 Consultvoering: de sleutel tot de beste zorg 1024 884 KennisConnect

De best mogelijke farmaceutische zorg leveren aan de patiënt. Dat is wat iedere apotheker wil. Dat is waar we iedere dag opnieuw ons bed voor uitkomen en ons best voor doen. Maar met de huidige werkdruk is het een hele uitdaging geworden. Tel daar de geneesmiddelen tekorten bij op en de frustratie aan de balie is compleet. Wil je ervoor zorgen dat de patiënt weer voorop staat en het werkplezier terug keert? Dan kan consultvoering wel eens de sleutel zijn!

Verschuiving in de farmacie

Binnen de farmaceutische zorg is een verschuiving zichtbaar van een hoofdzakelijk geneesmiddelgerichte benadering naar een meer patiëntgerichte benadering. Essentieel daarbij is dat apothekers de zorg afstemmen op de persoonlijke context, de verwachtingen, zorgen en behoeften, van de patiënt. De patiënt speelt bovendien een actieve rol bij het nemen van beslissingen over zijn of haar behandeling. Onder een farmaceutisch consult verstaat de KNMP het volgende: Een farmaceutisch consult is een gesprek tussen de patiënt en de apotheker waarin de zorgvragen van de patiënt worden besproken. Dit gesprek vindt plaats op basis van wederzijds vertrouwen en resulteert in een farmaceutisch behandelplan dat door gezamenlijke besluitvorming tot stand komt.

‘Doosjes kunnen ook door de brievenbus’

Kortom, door middel van consultvoering stel je de patiënt centraal. En dat heeft een positief effect op de therapietrouw. Bovendien wordt de toegevoegde waarde van de apotheker en – assistenten duidelijk. We leveren immers geen doosjes, die kunnen ook wel door de brievenbus. We leveren zorg. En beter nog: zorg op maat. En dat is de toekomst van ons vak.

Let’s do it!

Waar wachten we nog op. De patiënt centraal, hogere therapietrouw én meer plezier in ons werk. Dat wil toch iedereen? Let’s do this! We zeggen het graag eerlijk: consultvoering implementeren is geen quick fix. Het is een andere manier van gesprekken voeren aan de balie en dat vraagt tijd en aandacht. We merken dat de hoge werkdruk en de waan van de dag ervoor zorgen dat consultvoering in veel apotheken nog geen prioriteit is. En dat is pijnlijk. Want het is precies dát wat ons terugbrengt naar waarom we dit vak hebben gekozen, het leveren van de best mogelijke farmaceutische zorg. En als je er de tijd voor neemt, dan is het een geweldige tool.

Twee pijlers

Volgens de richtlijn van de KNMP bestaat een goed farmaceutisch consult uit twee pijlers: Structuur aanbrengen in het gesprek en een relatie opbouwen met de patiënt. Door structuur aan te brengen vergeet je minder snel zaken en word je efficiënter. Door het opbouwen van een relatie met de patiënt ontstaat vertrouwen. En dat is randvoorwaardelijk voor het leveren van goede zorg.
Je open opstellen, zonder oordeel en aannames helpt bij het creëren van vertrouwen. En door het stellen van open vragen leer je veel over de patiënt en z’n verwachtingen, behoefte en beweegredenen. Doordat je plaatje completer wordt, kun je zorg op maat leveren.

Aan de slag met consultvoering

Als je iets nieuws wil leren, dan is daar tijd, aandacht en begeleiding voor nodig. Het advies dat we teams geven? Gun elkaar de tijd om te leren, uit te proberen en nieuwe routines te ontwikkelen. Daarnaast kunnen de volgende stappen helpen bij het implementeren

  • Zorg ervoor dat het team consultvoering begrijpt
  • Zorg ervoor dat het team het nut ervan inziet
  • Zorg ervoor dat het team consultvoering uit kan voeren

‘Het is onwennig, soms spannend’

Tijdens onze trainingen consultvoering, doorlopen we deze stappen ook. We zorgen dat het team begrijpt wat het is, het nut ervan inziet en bekend raakt met hoe je consultvoering in de praktijk brengt. We kijken naar de theorie achter consultvoering en oefenen met de nieuwe manier van vragen stellen. En met name dat laatste is nog niet zo gemakkelijk. Het is onwennig, soms spannend en er ontstaat regelmatig weerstand.

Mag je wel zo nieuwsgierig zijn?

Laatst waren we voor de training consultvoering in een apotheek in Overijssel. Tijdens het oefenen met casuïstiek aan de balie, gaf een assistent aan moeite te hebben met de vraag: ‘Waar krijgt u het geneesmiddel voor.’ Want mag je wel zo ‘nieuwsgierig’ zijn? Ons antwoord is dat we nieuwsgierig móeten zijn. Oprechte nieuwsgierigheid brengt immers essentiële informatie boven tafel. En alleen dan kunnen we de beste zorg leveren. Consultvoering is als je het ons vraagt dé manier om goede en veilige zorg te bieden. De patiënt is er beter mee geholpen, de therapietrouw neemt toe en het maakt ons werk leuker. Dat willen we toch allemaal?!

Meer informatie over deze geaccrediteerde teamtraining voor assistenten en apothekers vind je hier.

Pak aan die weerstand!
 Pak aan die weerstand! 1024 683 KennisConnect

In de apotheek wordt tegenwoordig veel weerstand ervaren, zowel aan de balie als op de werkvloer. Op verschillende vlakken kan ontevredenheid ontstaan en dit creëert een uitdagende werkomgeving voor alle betrokkenen.

Ontevreden patiënten

Aan de balie worden apothekers en assistenten steeds vaker geconfronteerd met ontevreden patiënten. Regelmatig zijn bepaalde geneesmiddelen niet leverbaar, waardoor ze onverwachts een ander doosje ontvangen. Bovendien moeten patiënten soms lang wachten voordat ze geholpen worden. Deze situaties kunnen spanning en frustratie veroorzaken. En dat uit zich soms in weerstand.

Machteloosheid

Apothekers zelf ervaren ook weerstand. Patiënten worden steeds mondiger en stellen hogere eisen. Daarnaast hebben zorgverzekeringen meer invloed op het beleid. En met de gevolgen daarvan heb je als apotheker maar te dealen. Bovendien worden apothekers vaak belast met taken die buiten hun expertise vallen, waardoor ze het gevoel hebben dat ze hun eigenlijke werk verwaarlozen. De weerstand en machteloosheid borrelt regelmatig op.

‘Omgaan met weerstand in het team vormt vaak een uitdaging’

Ook kun je als apotheker te maken krijgen met weerstand vanuit het team. Assistenten moeten omgaan met lastige patiënten, werken onder hoge werkdruk en krijgen regelmatig met veranderingen te maken. Dat vraagt nogal wat van iedereen. Omgaan met weerstand in het team vormt vaak een uitdaging. Want wie heeft ons geleerd hoe we dat op een goede manier doen? Grote kans dat ook jouw antwoord op die vraag ‘niemand’ is.

Weerstand, wat is dat eigenlijk?

Als we weerstand ervaren verzetten we ons, bewust of onbewust, tegen een bepaalde situatie, idee, verandering of verwachting. Weerstand kent verschillende gezichten. Bij de één uit het zich in stille ontevredenheid en passiviteit. De ander uit openlijk kritiek, biedt verzet of zoekt de confrontatie op. Het ontstaan van weerstand kan talloze oorzaken hebben. Mensen ervaren weerstand als ze het gevoel hebben dat hun behoeften, belangen of waarden worden genegeerd of bedreigd. Of wanneer er onduidelijkheid is over het doel of de impact van een verandering of besluit. Als je diep genoeg graaft, blijkt angst vaak de onderliggende reden van weerstand. Angst voor gezichtsverlies, angst om de controle kwijt te raken, voor een gebrek aan invloed of om bijvoorbeeld je positie kwijt te raken…

De mooie kant van weerstand

Er zit ook een positieve kant aan weerstand. Het geeft aan de mensen betrokken zijn en het de moeite waard vinden om op te komen voor persoonlijke belangen. Je kunt het zien als een signaal dat er ruimte is voor dialoog, onderhandeling en het vinden van gemeenschappelijk begrip. Zo gauw je de gemene deler vindt tussen jouw belangen en die van de ander, kun je samen tot een oplossing komen. Je staat niet langer tegenover elkaar, maar naast elkaar en werkt samen naar het gewenste resultaat. En dat is wat we allemaal het liefst willen.

Pak aan die weerstand

Stap één bij weerstand bij jezelf of een ander is erkennen dat de weerstand er is. Bij nog meer verzet is niemand gebaat. Bovendien zorgt de erkenning er vaak voor dat de angel er al uit gaat en ruimte ontstaat. Wees daarom empathisch in je reactie en toon begrip. Daarna is het essentieel om open communicatie te bevorderen, een omgeving te creëren waarin iedereen zich durft uit te spreken én gehoord voelt. Dat is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Trainingen en workshops kunnen in dat geval helpen bij het leren omgaan met weerstand en het verbeteren van communicatieve vaardigheden.

Eén van de grootste uitdagingen

Als apotheker is het gedurende het hele proces belangrijk goed te luisteren. Eén van de grootste uitdagingen in communicatie is dat we luisteren om te reageren, in plaats van om te begrijpen. Begrijpen wat er in je team speelt en wat de behoefte is, is essentieel. Alleen als je oprecht begrijpt kom je uiteindelijk tot een constructieve dialoog en kan de gemene deler worden gevonden en de stap naar samenwerking worden gezet.

Vroeg of laat krijg je er mee te maken

Niemand zit op weerstand te wachten. Maar niemand ontkomt eraan. Vroeg of laat krijg je er mee te maken. Zaak is dan er op een goede manier mee om te gaan. Zodat de sfeer op de werkvloer goed blijft en iedereen met plezier naar z’n werk gaat. Door begrip te tonen, te zoeken naar gemeenschappelijke belangen en samen te werken aan oplossingen, kan weerstand worden omgezet in samenwerking en groei.

Samenwerking als aandachtsgebied in de apotheek
Samenwerking als aandachtsgebied in de apotheek
 Samenwerking als aandachtsgebied in de apotheek 1024 682 KennisConnect

Verbetert de werksfeer, zorgt voor meer efficiëntie en betere patiëntenzorg

Een succesvol team dat optimaal samenwerkt, dat wil iedereen! In de praktijk blijkt het nog niet zo makkelijk om dat voor elkaar te krijgen. We doen allemaal hard ons best, maar de werkdruk is hoog en de communicatie niet optimaal. Vroeg of laat zorgt dat voor onderlinge irritatie. De samenwerking staat onder druk. En zie dan maar weer eens op het juiste pad te komen.

Een quick fix is geen duurzame oplossing

Als het team niet goed draait en de nood aan de man is, kiezen we al snel voor de voor de hand liggende oplossing. We springen zelf in het gat om het team te ontlasten, plakken een pleister hier en een doen een procesaanpassing daar. Maar een quick fix, is doorgaans geen duurzame oplossing. En zolang de oorzaak niet wordt aangepakt, houden we de situatie in stand. We belanden ongewild in een vicieuze cirkel die zorgt voor minder werkplezier en minder efficiency. Bij de apotheker én het team.

Mét elkaar resultaten behalen

Een succesvol team krijgt zaken voor elkaar door het gezamenlijke doel boven de eigen voorkeuren te plaatsen. Het behalen van resultaten als team staat voorop. En dat lukt alleen als van samenwerking een prioriteit wordt gemaakt. Als de samenwerking zich ontwikkelt van iets wat toevallig ontstaat tijdens het uitvoeren van ons werk, naar iets wat bewust wordt ingericht en vormgegeven. Als we niet naast elkaar met de beste intentie een zo goed mogelijke prestatie leveren, maar proactief kijken hoe het mét elkaar zo goed mogelijk kan worden aangepakt.

Van bijzaak naar prioriteit

In de apotheek kennen we teamleden die verantwoordelijk zijn voor een bepaald aandachtsgebied. Hoe komt het dat we wel teamleden hebben die verantwoordelijk zijn voor kwaliteit of astma/COPD als aandachtsgebied, maar niemand die zich specifiek bezighoudt met de samenwerking in het team? En wat kan er gebeuren als samenwerking wél een aandachtsgebied wordt? Als er focus komt op de samenwerking en het creëren van vertrouwen en open communicatie binnen het team, dan verbetert de werksfeer, ontstaat meer efficiëntie en beter klantcontact, wat de patiëntenzorg ook weer ten goede komt. En de apotheker hoeft bovendien minder vaak in te springen.

Hoe ziet dat er dan uit?

Een assistent, apotheker, consulent of farmakundige die specifiek verantwoordelijk is voor de onderlinge samenwerking. Klinkt leuk. Maar wat doet zo iemand dan? Allereerst is het belangrijk dat de verantwoordelijke goede voelsprieten en communicatieve vaardigheden heeft, nieuwsgierig is en zonder oordeel kijkt en luistert naar wat er gebeurt in het team en hoe collega’s met elkaar omgaan. Wordt er veel gecommuniceerd in het team? Wordt er onderling feedback gegeven? En hoe gebeurt dat? Is er voldoende vertrouwen om moeilijke zaken te bespreken? De collega die verantwoordelijk is voor de samenwerking signaleert, stelt vragen en maakt dingen bespreekbaar. Dat is niet altijd makkelijk, maar wel essentieel in een goede samenwerking. De centrale vraag is, wat heeft het team nodig om de onderlinge communicatie en samenwerking te verbeteren. Dit soort vragen kunnen bijvoorbeeld onderdeel worden van het werkoverleg. Net als korte activiteiten om elkaar beter te leren kennen en de banden binnen het team te versterken. Zodat er oprechte interesse in en aandacht voor elkaar ontstaat.

‘Wij vinden het echt niet kunnen dat…’

Een voorbeeld uit de praktijk. Regelmatig merken we dat door een klein aantal assistenten voor de hele groep wordt gesproken. ‘Wij vinden het echt niet kunnen dat…,’ klinkt het dan al snel. Lang niet alle assistenten zijn het met zo’n uitspraak eens. Maar ga er maar eens tegenin. Dan kan het zomaar zijn dat jij onderwerp van gesprek wordt. En dat is spannend. Hier is een mooie rol weggelegd voor degene die verantwoordelijk is voor de samenwerking. Door allereerst een veilige gespreksomgeving te creëren en vervolgens kritisch nieuwsgierige vragen te stellen (wie zijn ‘wij’?) en ervoor te zorgen dat iedereen aan het woord komt.

Winst op bedrijfsniveau!

Werken in een team is een uitdaging. Maar als er bewust aan wordt gewerkt en open over wordt gepraat, levert dat zoveel winst op. Winst op bedrijfsniveau, voor de patiënt en het persoonlijk werkgeluk. En dat is de investering meer dan waard.

Heb je hulp nodig of wil je een keer vrijblijvend met ons sparren over wat jouw team nodig heeft? Neem contact op!

Lees ook ons blog ‘Zorgen voor je team; noodzaak of bijzaak?’

je team meekrijgen doe je zo!
Je team meekrijgen in een verandering doe je zo!
 Je team meekrijgen in een verandering doe je zo! 1024 443 KennisConnect

We leven en werken in een snel veranderende omgeving. Dat is ook in de apotheek voelbaar. Zijn we net gewend aan een nieuwe situatie, staat ons de volgende verandering alweer te wachten. Voor apothekers is het hard werken om het team steeds opnieuw mee te krijgen. Want dat is nog niet zo gemakkelijk…

Gewoontedieren

Mensen zijn gewoontedieren. Het gaat toch goed zo, waarom moet het dan ineens weer anders, is vaak de eerste reactie bij voorgestelde veranderingen. En verandering roept angst op. Angst voor het onbekende. Of voor gezichtsverlies. Want wat als ik het niet kan?

Als apotheker of leidinggevende kunnen we het geheel vaak beter overzien

Of we zijn al een aantal stappen verder in het proces. Overtuigd van het belang van de verandering, proberen we het team om te praten. We leggen eindeloos uit waarom we moeten veranderen en dragen praktische oplossingen aan voor de bezwaren die op tafel komen. We oordelen over de houding van het team en luisteren allang niet meer écht. Als je dit herkent, ben je in de valkuil van de reparatiereflex terecht gekomen. Een reflex die naar boven komt als we ons verantwoordelijk voelen voor het oplossen van een probleem of het realiseren van een verandering. En dus gaan we overtuigen en adviseren. We proberen te repareren wat er te repareren valt. Maar helaas, vaak zonder succes.

Maar ik bedoel het zo goed…

Ja klopt. Vaak hebben we een heel goede intentie als we anderen proberen aan te zetten tot verandering. We zien allang wat het de ander, of de samenwerking, gaat opleveren en willen ze het liefst eigenhandig in de juiste richting duwen. Maar duwen en trekken heeft geen zin. Een sturende stijl, die vaak voortkomt uit een reparatiereflex, is ineffectief. Het zorgt er namelijk voor dat de ander zich niet begrepen voelt en in de verdediging gaat. En dat werkt tegen je als je doel is mensen te helpen veranderen

Ja, ik doe het! Of nee, toch niet…

Vaak zijn mensen ambivalent als het om veranderen gaat. Enerzijds willen we veranderen, anderzijds ook niet. Er ontstaat een innerlijk conflict. We zien de voordelen, maar ook de nadelen. En dan is het veilig om de voorkeur te geven aan blijven doen wat je altijd deed. Ambivalentie is normaal bij verandering. Een goed teken eigenlijk, want voordat er ambivalentie was, was er alleen de status quo. Iemand die ambivalent is, overweegt verandering, maar hinkt nog op twee gedachten. Omarm het daarom, als je ambivalentie ziet bij veranderingen in je team en zie het als een eerste stap op weg naar de gewenste verandering.

Mensen veranderen eerder door de redenen die ze zelf hebben ontdekt en benoemd, dan door de redenen die door anderen zijn benoemd – Blaise Pascal

Maar hoe kun je ze dan helpen? Goede vraag! Een klassieke denkfout is dat mensen wel veranderen als ze de reden begrijpen. Maar mensen veranderen pas als ze zelf het belang van de verandering inzien. Stel je voor, je hebt een patiënt aan de balie voor wie het trouw nemen van medicatie van groot belang is. Je begint een pleidooi om de patiënt te overtuigen van de noodzaak en de gevolgen als de medicatie niet wordt genomen. Natuurlijk heb je gelijk. Maar dat wil nog niet zeggen dat je de patiënt ook overtuigd. Want die heeft zo zijn eigen redenen voor z’n gedrag.
Wat vaak beter werkt is het gesprek aangaan met de patiënt. Nieuwsgierig zijn en oprecht luisteren naar zijn of haar overwegingen. En open vragen stellen, want daarmee stimuleer je de patiënt bij zichzelf na te gaan waarom hij of zij wil veranderen.

Versterk de eigen motivatie

Motiverende gespreksvoering kan je hierbij helpen. Het is een op samenwerking gerichte gespreksstijl die iemands eigen motivatie en bereidheid tot verandering versterkt. Mensen raken eenvoudigweg het meest overtuigd van wat ze zichzelf horen zeggen. En dat is ook niet zo gek, want autonomie is een basisbehoefte van de mens. We hebben graag zelf de regie over ons leven. Het is daarom belangrijk je gesprek zo te voeren dat mensen al pratend zelf komen tot de verandering, die past bij hun eigen waarden en behoeften.

Zo zet je de eerste stappen

Wil je hier eerste stappen mee zetten, dan kunnen de volgende vragen je wellicht helpen:
– Waarom zou je willen veranderen?
– Hoe zou je deze verandering aan kunnen pakken?
– Wat zijn de drie belangrijkste redenen om te veranderen?
– Hoe belangrijk is deze verandering voor je en waarom?

Dichter bij verandering

Het ontlokken van zelfmotiverende uitspraken is een belangrijke eigenschap van motiverende gespreksvoering. Omdat deze uitspraken de intrinsieke motivatie en het zelfvertrouwen versterken. En als je dit op empathische wijze en vanuit acceptatie van de ander en de samenwerking doet, dan voer je heel andere gesprekken met patiënten en teamleden. Gesprekken die je aanzienlijk dichter bij verandering brengen.

Wil je sparren met ons over veranderingen in jouw team? Neem vrijblijvend contact met ons op!

Bekijk ook eens onze teamtraining ‘Gespreksvoering aan de balie’.

bewegen raakt
Bewegen raakt!
 Bewegen raakt! 1024 768 KennisConnect

Bewustwording ontstaat door te ervaren en in beweging te komen. Figuurlijk. Maar zeker ook letterlijk. Want er gebeurt vanalles in je lijf als je in beweging komt. En als je daar aandacht voor hebt, dan valt er een hoop te leren.

Persoonlijke ontwikkeling is voor sommigen een vanzelfsprekendheid en voor anderen geklets in de ruimte of te spannend om er überhaupt over na te willen denken. Bij KennisConnect zijn we ervan overtuigd dat persoonlijke ontwikkeling aan de wieg van goed leiderschap staat. Dat jezelf in de spiegel aankijken de enige manier is om professioneel volledig tot je recht te komen. Maar wat nou als praten over jezelf, voor jou niet de manier is?

Persoonlijke ontwikkeling zonder uitgebreide praatsessies

Gelukkig leiden er vele wegen naar Rome. Dat persoonlijke ontwikkeling ook zonder uitgebreide praatsessies kan worden bereikt en zelfs zonder dat je je er in het moment bewust van bent, is niet bij iedereen bekend. Maar niets is minder waar. In onze trainingen passen we al jaren veel verschillende vormen toe. Maar wat we nog niet deden is letterlijk in beweging komen. Terwijl in beweging komen een heel goede manier is om allerlei (onbewuste) processen in gang te zetten. Leren gaat bovendien vaak sneller door te ervaren wat er in het moment gebeurt. Vooral als je je bewust wordt van jezelf tijdens die ervaringen. Hoe je reageert in situaties waar je geen controle over hebt, zegt bijvoorbeeld veel over hoe je in het dagelijks leven functioneert in vergelijkbare situaties. Als je in beweging komt en daarbij wordt uitgedaagd, worden je automatische patronen zichtbaar. 

In de dojo het gevecht aangaan

Daarom hebben we samen met MMA-vechtsporter Elon Timmerman een training ontwikkeld. Want in een dojo onder professionele begeleiding het gevecht aangaan, zorgt naast de fysieke inspanning ook voor een flinke mentale uitdaging.  Deze training is dé manier om op natuurlijke wijze uit je hoofd en in je lijf te stappen. Om je patronen te ontdekken en je reflexen te leren herkennen.  Hoe reageer je als je wordt uitgedaagd? Ga je het gevecht aan? Of zet je een stap opzij? Of ben jij misschien degene die uitdaagt, die de eerste slag uitdeelt?  Soms gebeurt er tijdens het vechten iets in je lichaam waar je je nog niet bewust van was. Wat wordt er getriggerd? En herken je dat gevoel in ‘alledaagse’ situaties, op je werk of misschien wel thuis? Dat is waar we samen naar op zoek gaan. En dat levert zoveel inzichten op.

Een sporttas vol nieuwe inzichten

Dat hebben we zelf aan den lijve ondervonden toen we bij Elon in de dojo stapten. We leerden over onze automatische reacties, door de feedback die we kregen. Niet altijd begrepen we direct wat er gebeurde. Maar vroeg of laat vielen de kwartjes. En zo vulde onze sporttas zich al gauw met nieuwe inzichten, handige tools en bezwete shirts. Wil jij ook met jezelf aan de slag? Dat kan vanaf nu met de nieuwste aanwinst in ons aanbod: een MMA-training waarin je fysiek wordt uitgedaagd om zo jezelf beter te leren kennen. Wat jij mag leren, ontdek je alleen door het zelf te doen. Maar in de praktijk blijkt dat MMA-training je patronen leert herkennen, zodat je ze kunt doorbreken. Je leert waar je grenzen liggen en hoe je die ook kunt bewaken. Je wordt veerkrachtiger en kunt tegenslagen (letterlijk in dit geval ;-)) beter incasseren.

Dus ben je niet zo’n prater. Of klets je jezelf juist overal uit. En ben je nu op een punt dat je je niet meer wilt verschuilen, zodat je verder kunt ontwikkelen? Dan is deze training iets voor jou!

Meer lezen over de training kan hier.

groeimindset
Dwars door je angst naar je potentieel 
 Dwars door je angst naar je potentieel  1024 576 KennisConnect

Van een vaste mindset naar een groei mindset  

Je hoort het steeds vaker: ontwikkel een groei mindset in je team. Een wát? Een groei mindset! Een mindset die je stimuleert te blijven leren en ontwikkelen. Zodat je blijft groeien en je potentieel maximaal kunt benutten. Op die manier kan je team optimaal tot z’n recht komen.  

Mensen met een vaste of statische mindset geloven dat vaardigheden en intelligentie aangeboren zijn en niet kunnen worden ontwikkeld. Mensen met een groei mindset daarentegen geloven dat vaardigheden en kennis kunnen worden ontwikkeld door middel van leren, ervaringen opdoen en doorzettingsvermogen. Zij zijn door deze mindset flexibeler, positiever, houden van nieuwe uitdagingen, leren van fouten en feedback en bewegen beter mee bij verandering. En dat zijn de mensen die je graag in je team hebt.  

‘Of je nu gelooft dat je het kunt of niet kunt, in beide gevallen heb je gelijk.’ 

Henry Ford zei het al lang geleden: ‘Of je nu gelooft dat je het kunt of niet kunt, in beide gevallen heb je gelijk.’ Als je je mindset vast zet en gelooft dat je iets niet kunt leren, dan gaat je brein als het ware ook uit: ‘Hier hoef ik niet meer over na te denken, lukt toch niet.’ Een groei mindset stimuleert jou, en daarmee als vanzelf ook je brein, om in oplossingen en mogelijkheden te denken: ‘Eens even kijken welke opties er zijn.’ Betekent dat dat met een groei mindset per definitie alles lukt? Nee, maar het brengt je in ieder geval een stuk verder. En als je er niet in gelooft, dan lukt het zéker niet.  

Ai, in ons team zit de mindset muurvast… 

Het creëren van een groei mindset is een krachtige tool bij het verder ontwikkelen van een team. Wil je in je team een groei mindset en bijbehorende cultuur creëren, dan is het belangrijk de nadruk te leggen op inspanning en verbetering in plaats van op het directe resultaat. Stimuleer je collega’s om nieuwe dingen te proberen. En hanteer het motto fouten maken mag.  Door te benadrukken dat elke poging om iets nieuws te doen of iets anders te doen dan anders bijdraagt aan verbetering, kan een cultuur van groei en ontwikkeling ontstaan. Zodat je samen optimaal kunt functioneren en tot de beste mogelijke samenwerking komt. 

Dwars door de angst 

Om een groei mindset en cultuur te ontwikkelen moet je vanuit je comfortzone dwars door je angst naar je leer- en groeizone. En dat is spannend. Dat ervaren we ook vaak tijdens onze trainingen. In de comfortzone is het veilig en weten we waar we aan toe zijn. We blijven er dan ook graag. En dat zorgt ervoor dat we stilstaan. Daarom stimuleren we onze trainees altijd om een open houding aan te nemen en op zoek te gaan naar de mogelijkheden.  

Groeien doet altijd een beetje pijn.

Het is spannend om iets anders te doen dan anders, want je loopt het risico dat het niet goed gaat. Dat ongemak hoort erbij. Want zonder wrijving, geen glans. In de NLP, een methodiek voor persoonlijke ontwikkeling en communicatieverbetering, zeggen ze: er bestaat geen falen, alleen feedback. En we weten het eigenlijk allemaal wel: het is onmogelijk altijd direct je doel te bereiken. Binnen de NLP wordt dit gezien als een kans om feedback te verzamelen. Een kans om te vallen, te leren en weer op te staan, zodat je het opnieuw kunt proberen. Het is belangrijk om niet te veel te blijven hangen in wat er niet goed ging en je te richten op het verzamelen van feedback, zodat je deze informatie kunt gebruiken om verder te groeien.  

Feedback geven, een goed begin

Feedback is een belangrijke tool die je ook actief kunt inzetten bij het ontwikkelen van een groei mindset in je team. Hierbij is het essentieel om feedback op een positieve en stimulerende manier te geven. Door medewerkers elkaar opbouwende feedback te laten geven, kunnen zij leren van elkaars inzichten en ervaringen. Daarnaast zijn mensen vaak kritischer voor zichzelf dan voor anderen. Wanneer medewerkers zich realiseren dat ook anderen feedback ontvangen, zullen zij het eerder opvatten als een cadeau dat hen helpt om zich verder te ontwikkelen. 

Bij het ontwikkelen van een groei mindset,

hoort ook het erkennen van gemaakte fouten.

Dit betekent ook dat je sorry zegt als je iemand hebt gekwetst of het toegeeft als je een fout hebt gemaakt. Hoewel dit voor veel mensen nog niet zo gemakkelijk is, is het wel essentieel. Vaak weerhoudt trots ons ervan om te groeien. Het maakt het moeilijk voor ons om onze eigen fouten te zien of te begrijpen hoe we kunnen verbeteren. Om deze reden mogen we nederigheid ontwikkelen en ons kwetsbaar opstellen naar elkaar. En als leidinggevende kun je hier heel goed een voorbeeldfunctie in vervullen. Zeg sorry, als je onredelijk was tegen een van je medewerkers. Geef het toe als je iets verkeerd hebt gedaan. Zo laat je zien dat het veilig is om je kwetsbaar op te stellen en wordt fouten maken gezien als iets dat mag en iedereen kan gebeuren.  

Van groei mindset, naar groei cultuur en een zelfverzekerd team 

Het bevorderen van een groei mindset in je team kan een belangrijke rol spelen bij de professionele ontwikkeling. Het kan helpen bij het aangaan van uitdagingen, bij het leren van nieuwe vaardigheden en omgaan met veranderingen. Kortom, het helpt je het potentieel van het team te maximaliseren. Door een cultuur van groei en ontwikkeling te creëren, bouw je een team dat gemotiveerd en zelfverzekerd is en bereid is om altijd te blijven leren en groeien. En dat is onze steeds veranderende wereld geen overbodige luxe.  

Benieuwd hoe wij die groei mindset creeren in een team? Kijk dan eens hier! Kijk dan eens hier!

Waardering
Oeps, de waardering ontbreekt! 
 Oeps, de waardering ontbreekt!  1024 1024 KennisConnect

Het gevoel gewaardeerd te worden is belangrijk voor iedereen. Zonder waardering kun je niet optimaal functioneren. Niet in je persoonlijke leven en ook niet op je werk. Toch is gewaardeerd worden geen vanzelfsprekendheid. We horen in veel apotheken dat het team en management regelmatig waardering missen. Maar waarom is waardering zo belangrijk? En wat maakt dat we het vaak missen? 

Waardering

Iedereen heeft het nodig zich gewaardeerd te voelen. Het is een basisbehoefte die zorgt voor erkenning. En zonder waardering en erkenning kun je niet optimaal functioneren. Niemand niet. Respect krijgen, sympathie ervaren en gezien worden, allemaal aspecten die bijdragen aan een gevoel van waardering en erkenning. Als anderen laten merken hoe belangrijk je bent of hoe blij ze zijn met de dingen die je doet, voel je je beter en ben je gemotiveerder. Het zorgt ervoor dat je meer energie krijgt en het stimuleert je om nog beter je best te doen. 

Je zult het ook moeten uitspreken of op andere wijze actief laten merken

In de Van Dale wordt waardering omschreven als: het op prijs stellen, zijn waardering uitspreken. Dat laatste is een belangrijke toevoeging. Iets of iemand op prijs stellen alleen is niet voldoende als je er impact mee wilt maken. Je zult het ook moeten uitspreken of op andere wijze actief laten merken. De Pyramide van Maslow laat zien dat waardering en erkenning een randvoorwaarde is voor zelfontplooiing en groei. Wil je werken met een team dat optimaal functioneert en dat groeit, dan zul je er dus voor moeten zorgen dat er veel ruimte is voor het erkennen en waarderen van je collega’s.   

Ontevreden collega’s die geen stap harder lopen… 

Denk je wel eens ‘hè, waarom loopt het nou niet lekker in het team?’ maar kun je je vinger er niet opleggen? Grote kans dat het gevoel van waardering ontbreekt. Een gebrek aan waardering zorgt voor ontevreden collega’s, die geen stap harder lopen dan nodig is. Voor hun gevoel wordt het immers toch niet gezien of gewaardeerd. 

Waardering in de apotheek 

Vaak schiet het actief waarderen van collega’s er in de apotheek, net zoals in veel andere organisaties, bij in. We zijn geneigd de nadruk te leggen op zaken die niet goed gaan. Dat is wel te verklaren, in een omgeving waar strakke processen voor het waarborgen van medicatieveiligheid essentieel zijn. Kwaliteit is superbelangrijk in ons werk. Maar dat maakt het gebrek aan waarderen nog niet ok. Wist je dat er tegenover opbouwende feedback of kritiek vijf complimenten moeten staan om weer in balans te zijn? Kritiek, hoe goed bedoeld ook, komt nou eenmaal veel harder aan. En hoewel het natuurlijk belangrijk is gemaakte fouten en kansen op verbetering met elkaar te bespreken, is het minstens zo belangrijk met elkaar te delen wat er allemaal goed gaat en waarover je tevreden bent.  

 Op naar meer waardering 

Vaak is het geen onwil, het gebrek aan waardering. Het schiet er simpelweg bij in. Of we hebben niet in de gaten hoe groot de impact is.  Maar nu we beter weten, kunnen we ook beter doen… Hoe je meer kunt waarderen? Met onderstaande ideeën helpen we je graag op weg: 

  • Denk niet alleen ‘Wat fijn dat dit goed is gegaan’ maar zeg het hardop. Een compliment geven is een kleine moeite dat veel positiefs oplevert. 
  • Waardering gaat over gezien worden. Dus neem af en toe deel aan de koffiepauze of lunch en maak oprecht contact met je team.  
  • Maak het benoemen van de dingen die goed gaan tot een vast onderdeel van jullie werk. Begin bijvoorbeeld elke werkoverleg met een korte ronde waarbij iedereen iets noemt dat goed is gegaan in de afgelopen periode. Iets waar hij of zij trots op is. En geef elkaar daar erkenning en waardering voor.  
  • Geef je een kerstpakket of andere cadeaus gedurende het jaar? Dat wordt nóg meer gewaardeerd als je er een persoonlijke boodschap aan toevoegt waarin je laten weten waarom je blij bent met je collega. 

Waardering tonen hoeft echt niet veel tijd te kosten

Waardering komt in vele vormen en maten. En voor iedereen zijn andere aspecten belangrijk. Probeer dus uit en kijk goed wat er bij er jouw collega’s werkt. Eén ding is zeker, waardering tonen hoeft echt niet veel tijd te kosten. Met een klein gebaar maak je al een groot verschil!  

Hoe kun je je waardering tonen? 

Dat kan door middel van een compliment. Waardering is meer dan alleen een compliment uitspreken. Het is laten blijken dat je iemand ziet. Bijvoorbeeld even koffie komen drinken in de pauze of een keer mee lunchen met je team. Aanwezig zijn als er iemand jarig is.  

Wat als waardering ontbreekt in het team? 

Mensen zijn ontevreden, gaan roddelen, lopen geen stap harder dan nodig (ze worden voor hun gevoel toch niet gezien), klaagcultuur. Het gevoel dat je hebt in het team ‘hè, waarom loopt het nou niet?’ Je kan er niet echt je vinger op leggen. Het is een onderbuikgevoel. Lees er meer over in ons blog ‘zorgen voor je team, noodzaak of bijzaak?’

Wil je hierover van gedachten wisselen met ons? Dat kan! Neem gerust contact op. Neem gerust contact op.

ontdek je blinde vlek
Ontdek je blinde vlek
 Ontdek je blinde vlek 1024 683 KennisConnect

Blinde vlekken: iedereen heeft ze, niemand ziet ze. Want dat is nou precies hoe het met blinde vlekken werkt. Het is gedrag waarvan je zelf niet in de gaten hebt dat je het laat zien. En daardoor kan het je flink in de weg zitten.

Je kent het vast wel. Je loopt al een tijdje tegen dezelfde uitdagingen aan. Het gaat duidelijk niet zoals jij zou willen. Maar je hebt geen idee waarom niet. Grote kans dat je last hebt van een blinde vlek. Blinde vlekken zijn een deel van je persoonlijkheid waar je je niet bewust van bent. Het goede nieuws is: je omgeving is dat wél. Of nou ja, het goede nieuws… Feit is dat je anderen nodig hebt om je blinde vlekken te kunnen zien. Om inzicht te krijgen in je eigen gedrag en valkuilen. Maar dat is niet altijd even gemakkelijk. Want je bedoelde het toch hartstikke goed?

Het is niet waar!

Feedback voelt soms als kritiek. Zeker als je het niet zag aankomen. Je veroordeelt of ontkent de feedback, voelt onbegrip en blijft in je comfort zone. Kortom, je steekt je kop in het zand. Wanneer je het moeilijk vindt om kritiek van anderen te ontvangen, dan houd je (onbewust) je blinde vlek in stand. En dat kost, zonder dat je het in de gaten hebt, veel energie en is een belangrijke oorzaak voor stress. En ja, het kan pijnlijk zijn om iets over jezelf te leren, waarvan je liever had gewild dat het er niet was. Heel pijnlijk zelfs. Je hebt er immers niet voor niets voor ‘gekozen’ de onderliggende oorzaak van het gedrag weg te stoppen.

‘Dat wat je het meeste raakt, is doorgaans je grootste blinde vlek.’

Maar zonder wrijving, geen glans. Juist in de feedback ligt de grootste kans op groei. De kans op een fijner leven of een betere samenwerking. Je wordt er een leuker mens van als je écht naar jezelf durft te kijken en ervaart als vanzelf meer rust en ontspanning.

Blinde vlekken in de apotheek

Het herkennen, erkennen en accepteren van je blinde vlekken is een voorwaarde om helemaal jezelf te kunnen zijn en optimaal te kunnen functioneren. Daarom zijn we heel alert op blinde vlekken tijdens onze trainingen. Een blinde vlek die we regelmatig tegenkomen, zit in het management.

‘Apothekers komen bij ons met een vraag voor teamontwikkeling, maar vergeten naar zichzelf te kijken.’

Welke rol speelt de houding en het gedrag van het MT in het functioneren van het team? En welke oplossing kan daar gevonden worden? We leggen de vinger op de zere plek. Zonder oordeel. Met de intentie blinde vlekken zichtbaar te maken, zodat teams optimaal kunnen presteren onder leiding van het MT. Een andere veelvoorkomende blinde vlek in de apotheek bevindt zich bij de apothekersassistenten. In deze rol vergeten we ons vaak te verplaatsen in het perspectief van de ander. De patiënt of de apotheker bijvoorbeeld. Het besef dat iedereen handelt met de beste intentie is er vaak niet. Terwijl juist dat besef voor veel wederzijds begrip kan zorgen.

‘Deze blinde vlek maken we graag zichtbaar tijdens onze trainingen.’

En we benadrukken altijd dat feedback en het zichtbaar worden van blinde vlekken niet gaat over goed of fout. Voor ieder gedrag is een oorzaak. Daar hebben we geen oordeel over. Maar dat betekent niet dat het je zo wilt laten. Het gaat erom dat je de kans grijpt te groeien als mens. En dat is heel waardevol voor je team, je baas en je persoonlijke omgeving. Maar bovenal voor jezelf!

Tips voor het zichtbaar maken van je blinde vlekken

  • Stel je open voor oprechte feedback. Vraag er ook actief om. Zie het als een kans om te groeien. Luister, zonder oordeel, naar de waarneming van een ander.
  • Neem een open, nieuwsgierige houding aan. Onderzoek of het kan kloppen. En of het waargenomen gedrag daadwerkelijk het gedrag is dat je liefst wil laten zien. Of het het gedrag is waarmee je de grootste impact maakt…
  • Return the favor. Geef anderen oprechte feedback, zodat nog meer blinde vlekken zichtbaar worden en opgelost kunnen worden.

Meer leren over respectvolle, verbindende communicatie en feedback geven? Je leest het in ons eerdere blog over geweldloos communiceren. Meer weten over blinde vlekken? Bekijk dit filmpje van Ray Klaassens, voormalig commandant bij de special forces.

farmakundigen en farmaceutsich consulenten
De farmakundige komt niet uit de verf. En dat is een gemiste kans…
 De farmakundige komt niet uit de verf. En dat is een gemiste kans… 1024 834 KennisConnect

Als farmakundigen (FK) en farmaceutisch consultenten (FC) goed worden ingezet, kunnen ze van grote toegevoegde waarde zijn in de dagelijkse praktijk van de apotheek. En toch komen ze vaak niet uit de verf. In de interviews die we hielden onder FK’s en FC’s is een duidelijke rode draad te herkennen: ze voelen zich weinig erkend en ondergewaardeerd. En ervaren dat ze alleen staan in hun functie. Kortom de FK’s en FC’s lijken regelmatig tussen wal en schip te belanden. 

We komen ze steeds vaker tegen in de apotheek: FK’s en FC’s. Bij KennisConnect geloven we dat ze een de mooie brug kunnen vormen tussen de apotheker en het apotheekteam. En dat ze de apotheker veel werk uit handen kunnen nemen. Want medewerkers in deze rollen hebben een breed palet aan skills ter beschikking. Ze zijn opgeleid om bedrijfsprocessen te optimaliseren, managementtaken uit te voeren en projecten te leiden en kunnen uiteenlopende taken in de apotheek vervullen. Van leidinggeven tot medicatiebewaking en van website beheer tot kwaliteitsmanagement en assistentenwerk. In weinig rollen is de diversiteit zo groot.

En daar zit ook meteen de uitdaging.

Hoe stel je prioriteiten als je zoveel taken hebt? Hoe weten je collega’s waarvoor ze bij jou terecht kunnen? En hoe zorg je ervoor dat je niet verzandt in assistentenwerk omdat je door ziekteverzuim of verstek van assistenten steeds moet bijspringen? In de interviews die we hielden zien we een duidelijke behoefte bij FK’s en FC’s

  • Meer duidelijkheid over taken en verantwoordelijken.
  • Betere begeleiding in het leiding geven en aansturen van een team.
  • En meer ruimte voor de ontwikkeling van persoonlijk leiderschap.

Werk jij als FK of FC? Dan hebben we een aantal tips voor je die je kunnen helpen beter tot je recht te komen in de apotheek.

Allereerst: zorg dat je een duidelijke functieomschrijving krijgt

Een functieomschrijving die ook is gecommuniceerd met je collega’s. Een functieomschrijving met heldere taken en verantwoordelijkheden helpt je bij het stellen van de juiste prioriteiten. Daarnaast zorgt het ervoor dat je collega’s ook goed weten wat je rol is binnen het team en waarvoor ze bij je terecht kunnen. Als jij vervolgens grenzen stelt op basis van de inhoud van je functie, zal dat veel eerder worden geaccepteerd.

Leidinggeven is een vak apart

Het vraagt tijd en inspanning om dit te leren. Investeer daarin. Vind je het geven van opbouwende feedback lastig? Ga daar dan mee aan de slag. Lees er meer over in ons blog over geweldloze communicatie of gebruik google: your best friend. Realiseer je ook dat je niet alles hoeft te weten. Het is niet aan jou om andermans problemen of fouten op te lossen. Leg de bal terug waar ‘ie hoort.

En stel je zelf ook kwetsbaar op.

Zelfreflectie is key op je pad naar persoonlijk leiderschap. Geef bij je baas aan wat je nodig hebt om je verder te kunnen ontwikkelen. Intervisie kan je daarbij helpen. Met intervisie krijg je inzicht in je eigen gedrag in voor jou lastige situaties. Door bewust te zijn van je eigen handelen krijg je meer grip op situaties en ben je in staat om meer invloed hierop uit te oefenen. Bovendien spreek je tijdens intervisie sessies je vakgenoten. Je krijgt een kijkje in andermans keuken, kunt elkaar scherp houden en dan kom je meer in je kracht als farmakundige of consulent.

Wil je je verder ontwikkelen als farmakundige of farmaceutisch consulent. Dan kunnen we je ook onze nieuwste training aanraden. In de training werken we aan de ontwikkeling van je persoonlijk leiderschap en krijg je handvatten voor het aansturen van een team. Communicatie skills, inzicht in jezelf en inzicht in hoe een team werkt helpen je daarbij. Meer informatie vind je hier.

Wij gebruiken cookies om het surfgedrag op de website te analyseren.
Privacy Policy