Bloedverdunners: de apotheek kan het verschil maken!

• augustus 12, 2022

In Nederland gebruiken meer dan 1 miljoen mensen enige vorm van bloedverdunners. Het is daarmee één van de meest gebruikte geneesmiddelen in ons land. Bloedverdunners, of eigenlijk antistollingsmedicijnen / anticoagulantia, zijn middelen die de stolling van het bloed verminderen of vertragen. Zo herstellen ze als het ware de balans. Het bloed mag niet teveel stollen, maar ook zeker niet te weinig, want dan kunnen ongewenste bloedingen ontstaan. Het gebruik van bloedverdunners is dan ook niet zonder risico. 

‘Per abuis stopte het gebruik automatisch na 30 dagen. Niemand merkte het op.’

Helaas gaat het regelmatig mis. Iedere zorgprofessional kan hiervan voorbeelden noemen. Denk aan het niet bekend zijn van de stopdatum als het gaat om duaal therapie, onduidelijkheid in geval van verschillende voorschrijvers, het niet therapietrouw zijn van de patiënt of een verkeerde dosering vanwege de nierfunctie.

Een infarct ligt op de loer

Eén voorbeeld is ons altijd bijgebleven. Een assistente deelde dat in de apotheek een recept met daarop een bloedverdunner binnenkwam. De patiënt gebruikte de bloedverdunner in een baxterrol, een geneesmiddel distributiesysteem. Per abuis is de bloedverdunner als tijdelijk in de rol gekomen, waardoor het gebruik automatisch stopte na 30 dagen. Niemand merkte het op. Totdat het veel later tijdens een review aan het licht kwam. De patiënt had toen al opnieuw een infarct gehad… Aan het gebruik van bloedverdunners kleeft eigenlijk een dubbel risico. Niet alleen brengen de geneesmiddelen zelf grote risico´s met zich mee. Ook zijn de patiënten die de bloedverdunners gebruiken vaak zeer kwetsbaar.

De toegevoegde waarde van het apotheekteam

Het apotheekteam kan een grote rol spelen als het gaat om het beheersen van de risico’s en vergroten van de patiëntveiligheid. Maar is dat nu al het geval? Vragen jij en je collega’s genoeg door om bijwerkingen en medicatie-gerelateerde problemen in beeld te krijgen? Weet je wat de afspraken zijn in je regio als het gaat om antistollingsmedicatie? Wat is wiens verantwoordelijkheid? Welke zorgverleners zijn er eigenlijk allemaal bij betrokken? Hoe is de samenwerking bij jou in de apotheek met de huisarts en specialist? Hoe gaat jouw team om met stopdata? Vaak is er in de praktijk nog veel ruimte voor verbetering. En die verbetering begint bij bewustwording. Enerzijds inhoudelijk, over de feitelijke risico’s. En anderzijds bewustwording over de essentiële rol die je als apotheker of apothekersassistent(e) kunt spelen bij het vergroten van de patiëntveiligheid.

Zet je deur wagenwijd open

Twee zaken vinden we bij KennisConnect extra belangrijk als het gaat om het spelen van die essentiële rol bij het uitgeven van bloedverdunners. Allereerst: Zorg dat je zichtbaar bent. Je meerwaarde zit in het verlenen van zorg. In het aansluiten bij de behoefte van de patiënt. Alleen als je zichtbaar bent, je de deur wagenwijd openzet, weet de patiënt dat ‘ie bij jou terecht kan. En belangrijker nog: in goede handen is. En in het verlengde daarvan, als je de patiënt centraal wilt stellen om bij zijn / haar behoefte aan te sluiten, vul dan niets in. Want door, met de beste bedoelingen, te denken voor de patiënt en in te vullen hoe iets zit, kunnen de grootste misverstanden ontstaan.

Leer meer over bloedverdunners en de rol van het apotheekteam

In onze training over bloedverdunners gaan we dieper in op de rol van het apotheekteam bij het uitgeven van deze geneesmiddelen. We beginnen bij de theorie. Want als je weet hoe bloedverdunners werken, begrijp je ook veel beter wat de risico’s zijn. Daarna maken we de vertaalslag naar de praktijk. Dit doen we door concrete handvatten te geven voor het voeren van een gestructureerd en toch persoonlijk consult met de patiënt. Zodat het team nog beter uitgerust is om interventies te initiëren en zo de patiëntveiligheid verder te vergroten.

We geven de training bloedverdunners regelmatig samen met Corien de Groot. Corien heeft jarenlang gewerkt als poliklinisch apotheker en is landelijk betrokken bij het beleid omtrent medicatieoverdracht. Ze weet precies waar de kritieke punten liggen. Leer Corien beter kennen en lees hier het interview dat we met haar hadden.

Meer informatie over de training bloedverdunners