Interview met expert Sharon Schouten

• augustus 31, 2021

“Er is een vuur in mij gaan branden tijdens mijn promotie:

dit is wat iedereen moet weten”

 Sharon Schouten (54) is een doorzetter, een vrouw met een missie. In de loop van de jaren heeft ze zichzelf steeds beter leren kennen en dit gunt ze anderen ook. Sharon is opgeleid als apotheker, heeft promotieonderzoek gedaan naar de rol van motivatie van apothekers bij nascholing en runt nu haar eigen bedrijf MZG (Motiverende Zelfprofessionalisering in de Gezondheidszorg). Zelfprofessionalisering omvat eigenlijk precies wat ze doet en waar ze voor staat.  

Wie ben je?

Dat is een hele ingewikkelde vraag! Ik ben nog aan het ontdekken wie ik ben. Wat ik merk is dat ik meer ben dan dat ik in eerste instantie dacht. Dit is een continu proces dat wordt beïnvloed door (levens)ervaring. Ik vraag mijzelf continu af wat bij mij past en wat ik wil. Niet zo simpel om te beantwoorden dus deze vraag, maar ik kom er steeds meer achter wie ik ben. Eigenlijk besta ik uit veel verschillende ‘stukjes’.

Hoe bedoel je dat?

Ik heb pasgeleden een workshop Voice Dialogue gevolgd. Deze theorie gaat ervan uit dat elk mens uit verschillende deelpersoonlijkheden bestaat. Wat ik bij mezelf merk is dat een aantal van mijn deelpersoonlijkheden de afgelopen 50 jaar heel sterk aanwezig waren en andere (minder dominante) deelpersoonlijkheden daardoor onderdrukt werden. Die probeer ik nu  bewust meer stem te geven en naar voren te laten komen.. Daardoor kom ik meer in balans. Kortom, ik ben nog steeds aan het ontdekken wie ik (nog meer) ben.

Waar gaat jouw hart sneller van kloppen?

Het stimuleren van de intrinsieke motivatie en daardoor de autonomie bij zorgprofessionals. Dit vuur is in mij gaan branden tijdens mijn promotie. Toen dacht ik ‘ja, dit is wat iedereen moet weten’. Iedereen moet weten dat intrinsieke motivatie te beïnvloeden is, het is niet een gegeven dat in beton gegoten is. Tijdens mijn promotie heb ik ontdekt dat er een manier is om zorgprofessionals hun energie terug te laten vinden, hun welzijn te vergroten en zich weer vitaal te laten voelen.

Herkenbaar, hoe breng jij dat over?

Ik doe dit op 3 niveaus. Als eerste op beleidsniveau. Bij brancheorganisaties zoals de KNMP denk ik mee over het systeem (wet- en regelgeving, ontwerp) van nascholen. Het tweede niveau is schakelen met de nascholingsaanbieders en het ontwerpen van mijn eigen leer-en ontwikkeltrajecten. De meeste nascholingsaanbieders kunnen advies gebruiken voor de ontwikkeling van motiverende nascholing. En als laatste, maar meest belangrijke: op het niveau van de zorgprofessionals. Het is belangrijk dat zorgprofessionals zich bewust zijn van wat stimulerend onderwijs voor ze kan doen. Ik merk dat zorgprofessionals gewend raken aan een extrinsiek gedreven systeem. Een systeem waar je punten moet halen, waar een expert voor de klas staat die informatie zendt, terwijl zij achteroverleunen. Zorgprofessionals hebben recht op het ervaren van scholing-op-maat, dat rekening houdt met hun individuele behoeften.

En privé?

Privé ga ik harder lopen voor mijn gezin. Ik ben echt een gezinsmens. Ik heb altijd geprobeerd mijn werk te combineren met mijn gezin. Ook al ben ik heel ambitieus, mijn gezin is het allerbelangrijkst. Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen ouders hebben die er voor ze zijn en tegelijkertijd proberen veel plezier uit hun werk te halen. Dat heb ik van huis uit meegekregen. Mijn ouders hebben ons uit Suriname meegenomen na de decembermoorden om ervoor te zorgen dat we verder komen. Tot op de dag van vandaag heb ik er ‘last’ van dat ik steeds verder en meer wil. Gelukkig ben ik me hier bewust van.

Hoe ben je tot het onderwerp van je promotie gekomen?

De aanleiding is geweest tijdens mijn directeurschap bij PAOFarmacie. De manier van nascholing was heel klassiek met een expert voor de groep. Ik vroeg mij toen (terecht) af of deze manier van nascholing ‘organiseren’ wel het effect had in de praktijk dat we zo graag voor ogen hadden: nl. een betere patiëntenzorg. Op deze vraag kreeg ik geen antwoord. Ik ben toen de (internationale) literatuur ingedoken naar studies over postacademisch onderwijs in de gezondheidszorg. Bij de verpleegkundigen en artsen is hier meer over bekend, maar bij farmacie nog bijna helemaal niets. Gaandeweg de literatuurstudie stuitte ik op de Self-Determination Theory van Ryan en Deci. Toen dacht ik ‘dit is het!’ Het begint bij de motivatie van zorgprofessionals om de nascholing effectief te laten zijn. Deze theorie gaf mij mogelijkheden om inzicht te krijgen in hoe het gesteld is met de motivatie van apothekers voor nascholing en hoe ik die dan zou kunnen stimuleren richting intrinsieke motivatie.

Wat is jouw ideaalbeeld als het gaat om nascholing?

Mijn droom is dat we nascholing zonder punten gaan organiseren. Natuurlijk wel met accreditatie, want dat geeft een bepaald kwaliteitskeurmerk. Dat mensen echt naar de scholing komen om iets te leren en zich willen ontwikkelen. Dat ze zelf kunnen bepalen wanneer ze scholing doen en welke scholing. Dat ze zelf in staat zijn dat als er een ‘gap’ te vullen is in hun leren en ontwikkelen dat ze zich vastbijten in zo’n onderwerp en zich daarin verdiepen of dat ze de keuze maken om aan zichzelf te werken als ze merken dat hun gedrag in bepaalde situaties niet effectief is. Met andere woorden dat ze in staat zijn tot zelfprofessionalisering! Dat zou mijn ideaalbeeld zijn.

Wat is jouw expertise?

Mijn expertise is de motivatie van zorgprofessionals bij nascholing. Het thema waar ik op gepromoveerd ben. Met deze expertise in het achterhoofd ben ik nu allerlei training en scholing aan het ontwikkelen waarin de motivatie de rode draad is voor het stimuleren van zelfprofessionalisering van zorgprofessionals.

Wat is je grootste ergernis?

Ik vind het moeilijk als mensen zich fijn lijken te voelen in een slachtoffer rol. Ik ben opgegroeid met ‘wees flink en doe je best’, daardoor zet ik altijd de schouders eronder. Soms ook ten koste van mezelf. Dat maakt dat ik het moeilijk vind dat andere mensen dat niet doen. Maar ja, irritatie is ook informatie. Mijn ergernis zegt dus ook iets over mezelf. Ik word heel blij van mensen die open staan voor nieuwe inzichten. En ik mag nog meer leren hoe ik mensen kan benaderen die niet overal voor open staan, zodat mijn ergernis niet te veel naar boven komt.

Wat vind jij belangrijk in je werk?

Vrijheid en autonomie. Dat hoort ook echt bij intrinsieke motivatie vind ik. Autonomie vooral in relatie met mijn klanten. In gesprek gaan om te inventariseren en af te stemmen, zodat ik vanuit mijn expertise en autonomie een voorstel kan doen. En de vrijheid om zelf te beslissen aan welk project ik meedoe. Dat vind ik erg fijn.

Wie is voor jou een inspiratiebron?

Mijn rolmodel is mijn moeder. Ik heb enorm veel bewondering voor haar hoe zij 7 kinderen heeft opgevoed. Mijn moeder leefde op 2 continenten, nadat ze ons naar Nederland hadden gebracht na de decembermoorden in Suriname. Mijn moeder vloog op en neer tussen Florida, waar mijn vader woonde, en Nederland. Ondanks dat mijn moeder veel reisde had ik echt het gevoel dat ze er voor me was. En hoe onrustig ook, mijn jeugd is toch wel stabiel te noemen. Ik was de 6de in de rij. Dat heeft me onbewust en nu bewust een drive gegeven om erbovenuit te willen komen. Ik wil een stem hebben.

En professioneel?

Professioneel gezien heb ik niet 1 rolmodel. Wat ik wel doe is me graag laten inspireren door allerlei professionals uit het veld. Wanneer iets mij inspireert, dan neem ik dat mee in mijn eigen werk.  Ik raak geïnspireerd door veel dingen om mij heen. Neem bijvoorbeeld de oprichters van de TA (transactionele analyse) academie. Zij heeft het voor elkaar gekregen om zich aan te sluiten bij het internationale netwerk van de TA. Nu hebben ze na 10 jaar een eigen fysieke academie in Zeist, waar trainingen worden gegeven. Wauw, dat vind ik zo gaaf.

Wat is je grootste droom?

Naast mijn eerder genoemde professionele droom is het mijn allergrootste droom dat ik ook rust vind. Want de keerzijde van alles willen, is dat ik weinig rust ken. Dat ik niet altijd kan genieten van het moment en van wat ik heb bereikt. Ik probeer dat wel steeds meer heel bewust te doen. Dat is moeilijk met zoveel dromen 🙂 Het heeft alles te maken met in balans zijn. Uiteindelijk is het fijn om dingen te bereiken, maar ook om te kunnen genieten van de dingen die ik al bereikt heb.

Wat wil je de lezer meegeven?

Dat is de belangrijkste les die ik ook zelf geleerd heb: laat je gevoel toe! Uit je hoofd en in je gevoel. Ook ik ben heel rationeel, maar heb de laatste jaren geleerd om ook terug te gaan naar mijn gevoel. Juist de combinatie van je harten je hoofd is heel belangrijk! Ook in het onderwijs, van basis tot postacademisch, zouden we meer aandacht hieraan moeten geven. Met alle bewegingen en initiatieven die er ontstaan op het gebied van reflectie, waardoor je je bewust wordt van óók die gevoelens die een rol spelen bij je automatische gedrag krijgen we daar meer zicht op. Hierdoor kunnen we dat verder ontwikkelen en ook naar de dialoog van ons hart en hoofd leren luisteren.

Nieuwsgierig naar Sharon, bekijk dan ook eens haar website zelfprofessionalisering.nl